ikdestek
İstifa Ettikten Sonra İşsizlik Maaşı Alabilir Miyim? isimli içerikte, ilgili konuya dair tüm detayların yer aldığı bir yazı bulunmaktadır.
Şirketten İstifa Ettikten Sonra İşsizlik Maaşı Alabilir Miyim?
Soru: Kendi isteğimle işimden ayrıldım (istifa ettim). Bu durumda İŞKUR’dan işsizlik maaşı alabilir miyim? Herkes istifa edince bu maaşın alınamayacağını söylüyor, bu doğru mu?
Cevap:
Bu soru, çalışma hayatındaki en yaygın ve en çok yanlış bilinen konulardan biridir. Şimdi bu konuyu net bir şekilde aydınlatalım.
Genel kural olarak, kendi isteğiyle ve kişisel bir nedenle işinden ayrılan (yani basit bir istifa dilekçesi veren) bir çalışan, işsizlik maaşı alamaz. Çünkü işsizlik maaşı almanın temel şartlarından biri, sigortalının “kendi istek ve kusuru dışında” işini kaybetmesidir. Basit istifa, bu şartı sağlamaz.
Ancak, bu kuralın çok önemli bir istisnası vardır: Haklı Nedenle Fesih.
Haklı Nedenle Fesih Durumunda Alınabilir!
Eğer istifanız, İş Kanunu’nun 24. Maddesi’nde sayılan “haklı nedenler”den birine dayanıyorsa, durum tamamen değişir. Çünkü kanun, bu durumda çalışanın işten ayrılmasını “kendi isteğiyle” bir ayrılık olarak görmez. Aksine, işverenin yarattığı olumsuz koşullar nedeniyle çalışanın ayrılmak zorunda kaldığını kabul etmektedir. Dolayısıyla, bu durumda “kendi istek ve kusuru dışında” işsiz kalma şartı sağlanmış olacaktır.
Hak Kazandıran Başlıca Haklı Fesih Nedenleri Nelerdir?
İş Kanunu Madde 24, çalışana haklı nedenle derhal fesih hakkı veren durumları üç ana başlıkta toplar. İşte bunlardan en sık karşılaşılanlar:
1. Sağlık Sebepleri (Md. 24/I):
- İşin niteliği, çalışanın sağlığı veya yaşayışı için bir tehlike oluşturuyorsa.
- İşverenin veya başka bir çalışanın, bulaşıcı bir hastalığa yakalanması durumu.
2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar (Md. 24/II):
Bu bölüm, uygulamada en sık karşılaşılan haklı fesih nedenlerini içerir:
- İşverenin, iş sözleşmesi yapılırken sizi yanılttığını fark ederseniz.
- İşveren, sizin veya ailenizin şeref ve namusuna dokunan sözler söyler veya davranışlarda bulunursa.
- İşyerinde başka bir çalışan veya işveren tarafından cinsel tacize uğrarsanız.
- İşveren size veya ailenize karşı sataşmada bulunursa, gözdağı verirse veya yasa dışı bir davranışa teşvik ederse.
- İşverenin ücretinizi kanuna veya sözleşmeye uygun olarak hesaplamaması veya ödememesi. Bu konuda daha detaylı bilgi için “Maaşım Geç Yatarsa Yasal Olarak Ne Yapabilirim?” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
- İşyerinde sistematik olarak psikolojik tacize (mobbing) uğramanız. Mobbingin ne olduğu ve nasıl kanıtlanacağı hakkında bilgi almak için “İşyerinde Mobbing Nedir?” yazımıza göz atabilirsiniz.
3. Zorlayıcı Sebepler (Md. 24/III):
- Çalıştığınız işyerinde, sizi bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin (sel, deprem, yangın vb.) ortaya çıkması.
Haklı Fesih Yaptım, Para İçin Ne Yapmalıyım?
Sadece haklı bir nedeninizin olması yeterli değildir. Bu süreci doğru yönetmeniz gerekir.
- Durumu Belgeleyin: Fesih nedeninizi kanıtlayacak delilleri (e-postalar, mesajlar, tanıklar, doktor raporları vb.) toplayın.
- Feshinizi Yazılı ve Gerekçeli Yapın: İşten ayrılırken vereceğiniz istifa dilekçesinde, iş sözleşmesini İş Kanunu’nun 24. Maddesi’nin ilgili bendine dayanarak haklı nedenle feshettiğinizi açıkça belirtin. Bu işlemi noter kanalıyla bir ihtarname ile yapmak, ispat açısından en sağlam yoldur. Fesih tarihinden sonraki adımlar da önemlidir.
- İŞKUR’a Başvurun: Fesihten sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a şahsen veya online olarak başvurarak işsizlik ödeneği talebinde bulunun. Yanınızda fesih bildirimi veya ihtarname gibi belgeleri bulundurun.
- SGK İşten Çıkış Kodunu Kontrol Edin: İşverenin SGK’ya bildirdiği işten çıkış kodu çok önemlidir. Sizin durumunuz için doğru kod “5 – Haklı nedenle işçi tarafından fesih” gibi bir kod olmalıdır. Eğer işveren “3 – İstifa” koduyla çıkışınızı yaparsa, İŞKUR başvurunuzu reddedebilmektedir. Bu durumda, kodun düzeltilmesi için dava açmanız gerekebilmektedir.
Bu süreçte hukuki destek almanız, hak kaybı yaşamanızı önler.
Özetle: İstifa Türünüz Önemli!
Kısacası, halk arasındaki “istifa eden işsizlik maaşı alamaz” bilgisi, basit ve gerekçesiz istifalar için doğrudur. Ancak, eğer işten ayrılmanızın arkasında kanunun size tanıdığı haklı bir neden varsa, süreci doğru yönetmek kaydıyla işsizlik maaşına hak kazanabilirsiniz. Bu, hakkınızı aramanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterir.